PHỐI HỢP VANCOMYCIN VỚI PIPERACILLIN-TAZOBACTAM: TĂNG NGUY CƠ SUY THẬN CẤP THỰC SỰ HAY CHỈ LÀ GIẢ ĐỘC TÍNH?

Vancomycin (VN) và piperacillin-tazobactam (PT) là hai kháng sinh thường sử dụng trong điều trị nhiễm trùng huyết nặng. Mặc dù nhiều nghiên cứu cho rằng phối hợp VN + PT có liên quan đến tăng nguy cơ tổn thương thận cấp (AKI), vẫn chưa rõ liệu phối hợp này gây tổn thương thận thực sự hay chỉ là tình trạng giả độc tính qua trung gian tác động lên sự bài tiết creatinin ở ống thận mà không gây độc trên nhu mô thận. Nghiên cứu đoàn hệ tiến cứu của Miano T.A. và cộng sự kiểm tra giả thuyết này bằng cách đối chiếu sự thay đổi nồng độ creatinin sau khi bắt đầu sử dụng kháng sinh với nồng độ cystatin C – một dấu ấn sinh học của thận không bị ảnh hưởng bởi sự bài tiết ở ống thận.

Kết quả

Nghiên cứu bao gồm 739 người bệnh nhiễm trùng huyết nặng (VN + PT n = 297, VN + cefepim n = 442), trong đó 192 người đo được nồng độ cystatin C. VN + PT có liên quan đến việc gia tăng tần suất AKI theo định nghĩa dựa trên nồng độ creatinin: RR 1.34 (95% CI 1.01, 1.78 ). Dù vậy, VN + PT không liên quan đến sự thay đổi các dấu ấn sinh học thay thế như cystatin C: -5,63% (95% CI:  – 18.19, 8.86); BUN: – 4,51% (95% CI: – 12.83, 4.59); hoặc kết cục lâm sàng như lọc máu: RR 0.63 (95% CI: 0.31, 1.29); tử vong: RR 1.05 (95% CI: 0.79, 1.41).

Hình 1. Tóm lược thiết kế nghiên cứu và kết quả.

Kết luận

Phối hợp VN + PT liên quan đến AKI theo định nghĩa dựa trên nồng độ creatinin, nhưng không làm thay đổi dấu ấn sinh học khác ở thận, nhu cầu lọc máu hoặc tỷ lệ tử vong. Điều này ủng hộ giả thuyết phối hợp VN +PT ảnh hưởng đến nồng độ creatinin theo kiểu giả độc tính.

Nguồn

Todd A. Miano et al (2022). Association of vancomycin plus piperacillin–tazobactam with early changes in creatinine versus cystatin C in critically ill adults: a prospective cohort study. Intensive Care Medicine, 48:1144–1155. https://doi.org/10.1007/s00134-022-06811-0